File systems (Polski)

From ArchWiki
The printable version is no longer supported and may have rendering errors. Please update your browser bookmarks and please use the default browser print function instead.

Powiązane artykuły

Za Wikipedia:

System plików - metoda przechowywania plików, zarządzania plikami, informacjami o tych plikach, tak by dostęp do plików i danych w nich zgromadzonych był łatwy dla użytkownika systemu.

Poszczególne partycje mogą używać jednego z wielu dostępnych systemów plików. Każdy z nich ma zalety, wady i unikalne cechy. Poniżej znajduje się jedynie krótki opis dostępnych systemów plików; dostępne są linki do wikipedii, które dostarczą więcej informacji.

Rodzaje systemów plików

  • ext2 Second Extended Filesystem (Drugi rozszerzony system plików) to szeroko przyjęty, dojrzały system plików GNU/Linuksa, który jest bardzo stabilny. Jego wadą jest to, że nie posiada wsparcia księgowania (zobacz poniżej) i barier. Brak księgowania może być przyczyną utraty danych w razie utraty zasilania lub błędu systemu. Użyty na partycjach / i /home może być uciążliwy, ponieważ jego sprawdzenie zajmuje dużo czasu. System plików ext2 może zostać przekonwertowany na ext3.
  • ext3 Third Extended Filesystem (Trzeci rozszerzony system plików) to rozszerzenie systemu ext2 o wsparcie księgowania i barier zapisu. Jest kompatybilny wstecz z ext2, dokładnie przetestowany i niezwykle stabilny.
  • ext4 Fourth Extended Filesystem (Czwarty rozszerzony system plików) to system plików częściowo kompatybilny z ext2 i ext3. Obsługuje woluminy o rozmiarze do 1 eksabajta (tzn. 1 048 576 terabajtów) i pliki o rozmiarze do 16 terabajtów. Zwiększa limit ilości podkatalogów z 32 000 w ext3 do 64 000. Oferuje także możliwość defragmentacji online.
  • ReiserFS (V3) Księgujący system plików zaprojektowany przez Hansa Reisera. Używa interesującej metody obsługi danych bazującej na niecodziennym algorytmie. ReiserFS jest uważany za bardzo szybki, szczególnie w przypadku obsługi wielu małych plików. ReiserFS jest szybki przy formatowaniu, jednak stosunkowo wolny przy montowaniu. Całkiem dojrzały i stabilny, jednak nie jest już aktywnie rozwijany. Uważany za dobry wybór dla partycji /var.
  • JFS Journaled File System stworzony przez IBM był pierwszym systemem plików z księgowaniem. Przed przeniesieniem do GNU/Linux przez wiele lat był rozwijany dla systemu operacyjnego IBM AIX®. JFS używa najmniej zasobów procesora ze wszystkim systemów plików. Jest bardzo szybki przy formatowaniu, montowaniu i sprawdzaniu (przez fsck). JFS oferuje dobrą wydajność szczególnie przy użyciu planisty I/O deadline. Nie jest tak szeroko wspierany jak systemy ext czy ReiserFS, jest jednak bardzo dojrzały i stabilny.
    Note: System plików JFS nie może zostać zmniejszony przez narzędzia dyskowe takie jak gparted.
  • XFS to kolejny system plików z księgowaniem. Został stworzony przez Silicon Graphics dla systemu operacyjnego IRIX i przeniesiony do GNU/Linux. Oferuje bardzo dobrą wydajność przy obsłudze dużych plików i partycji, jest bardzo szybki przy formatowaniu i montowaniu. Przy obsługiwaniu wielu małych plików posiada mniejszą wydajność niż inne systemy plików. XFS jest bardzo dojrzały i umożliwia defragmentację online.
    Note: System plików XFS nie może zostać zmniejszony przez narzędzia dyskowe takie jak gparted.
  • vfat Virtual File Allocation Table to prosty system plików obsługiwany przez praktycznie wszystkie systemy operacyjne. Z tego powodu jest dobrym wyborem np. dla kart pamięci i do przenoszenia danych pomiędzy różnymi systemami. VFAT obsługuje długie nazwy plików.
  • Btrfs znany także jako "Better FS" (Lepszy FS), Btrfs to nowy system plików posiadający cechy podobne do świetnego systemu plików ZFS Sun/Oracle'a. Obejmują one migawki, obsługa programowego RAID bez mdadm, sumy konrolne, kopie przyrostowe i kompresję w locie pozwalającą na zwiększenie wydajności i zaoszczędzenie miejsca. Btrfs jest uważany za niestabilny (stan na sierpień 2012), został jednak włączony do źródeł kernela jako eksperymentalny. Btrfs jest przyszłym głównym systemem plików GNU/Linuksa i jest oferowany jako opcja podczas instalacji większości dystrybucji.
  • nilfs2 New Implementation of a Log-structured File System (Nowa implementacja systemu plików o strukturze logu) został stworzony przez NTT. Przechowuje wszystkie dane w formacie ciągłym (jak plik logu), gdzie dane są tylko dopisywane i nigdy nadpisywane. Został zaprojektowany aby zmniejszyć czas dostępu do danych i zminimalizować ryzyko utraty danych po błędzie systemu.
  • Swap to system plików używany na partycjach wymiany.
  • NTFS - System plików używany przez Windows. Można go zamontować używając NTFS-3G.

Księgowanie

Wszystkie powyższe systemy z wyjątkiem ext2 używają [[Wikipedia:pl:Księgowanie_(informatyka)|księgowania]. Księgowanie zapewnia ochronę przed błędami za pomocą zmian do dziennika zanim zostaną wprowadzone do systemu plików. W przypadku błędu systemu lub zaniku zasilania, takie systemy są szybciej montowane i mniej podatne na uszkodzenia. Dziennik znajduje się w zarezerwowanej przestrzeni systemu plików.

Nie wszystkie metody księgowania są takie same. Tylko ext3 i ext4 oferują księgowanie danych (ang. data-mode journalling), które księguje zarówno dane, jak i metadane. Księgowanie danych powoduje zmniejszenie wydajności i nie jest włączone domyślnie. Inne systemy plików oferują tylko księgowanie metadanych (ang. ordered-mode journalling). Podczas gdy każde księgowanie przywróci system plików do poprawnego stanu po błędzie, księgowanie danych oferuje lepszą ochronę przed zepsuciem i utratą danych. Jest to kompromis dotyczący wydajności systemu, ponieważ księgowanie danych wymaga dwóch operacji: zapisu do dziennika i potem na dysk. Wydajność i bezpieczeństwo powinny być brane pod uwagę przy wyborze systemu plików.

Formatowanie partycji

Warning: Formatowanie niszczy dane znajdujące się na urządzeniu, pamiętaj o sporządzeniu kopii ważnych danych.
Note: Autorzy tego artykułu nie odpowiadają za utratę danych, uszkodzenia sprzętu i inne problemy wynikłe ze stosowania się do tego artykułu.

Przygotowanie

Zanim zaczniesz, musisz znać nazwę urządzenia nadaną przez system Linux. Dyski twarde i pendrive'y są nazywane /dev/sdx, gdzie "x" to mała litera, a partycje są nazywane /dev/sdxY, gdzie "Y" to numer.

Jeśli urządzenie, które chcesz sformatować jest zamontowane, pojawi się w kolumnie MOUNTPOINT po wydaniu polecenia: 

$ lsblk

Jeśli urządzenie nie jest zamontowane: 

# mount /dev/sdxY /jakis/katalog

Żeby je odmontować, możesz użyć umount na katalogu gdzie zamontowałeś(aś) urządzenie: 

# umount /jakis/katalog
Note: Twoje urządzenie musi być odmontowane aby je sformatować i utworzyć system plików.

Krok 1: usunięcie starych partycji i stworzenie nowych

Do tego możesz użyć fdisk (dla MBR) lub gdisk (dla GPT): 

# fdisk /dev/<urzadzenie>
Note: Wpisz m, aby uzyskać listę dostępnych komend.

Krok 2: utworzenie systemu plików

W konsoli

Aby stworzyć system plików, musisz użyć mkfs: 

# mkfs -t ext4 /dev/<partycja>

mkfs to nakładka na różne narzędzia mkfs.typ. Musisz zainstalować pakiety dostarczające narzędzia dla systemów plików, które chcesz użyć:

Narzędzia graficzne

Dostępnych jest kilka narzędzi graficznych do zarządzania partycjami: