USB flash installation medium (Türkçe)
Bu sayfa bir Arch Linux Kurulum USB diskinin (flaş disk, flaş bellek şeklinde de bildiğimiz araç) nasıl oluşturulabileceği üzerine, çeşitli işletim sistemlerinde kullanılabilecek yöntemlerden bahseder. Kurulum ortamı hem BIOS'u hem de UEFI'yı destekler. Bu öğreticinin sonucunda oluşacak olan şey Arch Linux'u kurmak için, sistem kurtarma işlemleri için ve diğer sistemle bakımları için kullanabileceğiniz bir canlı sistemdir. Canlı sistem /
için Overlayfs kullandığından dolayı canlı sistemin kendisine yaptığınız tüm değişiklikler bilgisayar kapatıldığında sıfırlanacaktır.
Eğer bir USB diske tam bir Arch Linux kurulumu (kalıcı ayarlar ile) yapmak istiyorsanız, Install Arch Linux on a removable medium sayfasına bakın. Eğer Arch Linux USB diskinizi sistem kurtarma diski olarak kullanmak istiyorsanız Change root sayfasına bakın.
ISO'yu olduğu gibi kullanma (BIOS ve UEFI için)
GNU/Linux'da
Başlıca komut satırı araçlarını kullanarak
Kullanılacak araçlar coreutils (base meta-paketinden çekilen) paketinin bir parçası olduğu için bu yöntem kolaylığı ve evrensel ulaşılabilirliği sebebiyle önerilir.
/dev/sdx
'deki tüm verileri yok edecektir. USB diski, Arch ISO kalıbını kullandıktan sonra; kullanılabilir, boş bir depolama aracına dönüştürmek için ISO 9660 dosya sistemi imzası kaldırılmalıdır. Bunun için yeniden bölümlendirme ve yeniden biçimlendirme yapmadan önce wipefs --all /dev/sdx
komutu kök izni ile çalıştırılmalıdır.lsblk
komutunu kullanabilirsiniz. USB diskinizin sisteme yazılımsal anlamda bağlı (mount) olmadığından emin olun.Aşağıdaki komutları /dev/sdx
'i kendi USB diskinizin adı ile değiştirerek (ör. /dev/sdb
) giriniz. (Disk bölüm numarası girmeyiniz, yani /dev/sdb1
benzeri bir şey kullanmayınız)
-
cat
komutunu kullanarak:# cat dizin/yolu/archlinux-sürüm-x86_64.iso > /dev/sdx
-
cp
komutunu kullanarak:# cp dizin/yolu/archlinux-sürüm-x86_64.iso /dev/sdx
-
dd
komutunu kullanarak:# dd bs=4M if=dizin/yolu/archlinux-sürüm-x86_64.iso of=/dev/sdx conv=fsync oflag=direct status=progress
-
tee
komutunu kullanarak:# tee < dizin/yolu/archlinux-sürüm-x86_64.iso > /dev/sdx
Bu yöntemler hakkındaki karşılaştırmaları [1] ve [2] bağlantılarına tıklayarak inceleyebilir ve dd'nin neden en uyumsuz yol olabileceği hakkında bilgi alabilirsiniz.
GNOME Disks'i (Diskler) kullanarak
GNOME masaüstü ortamı barındıran Linux dağıtımları nautilus ve gnome-disk-utility programlarını kullanarak kolayca kurulum ortamı oluşturabilirler. .iso dosyasına sağ tıklayıp Disk Görüntü Yazıcısı ile Açın' seçeneğine tıklayın. GNOME Disk Utility açıldığında Hedef olarak takmış olduğunuz flaş belleği seçip Geri yüklemeyi başlat butonuna tıklayın.
MultiWriter kullanarak
gnome-multi-writer; kolay, GTK3 temelli, görsel arayüze sahip, ISO dosyasını bir veya birden fazla USB cihaza yazabilen bir araçtır.
Kindd kullanarak
Kindd, Qt temelli, komut satırı aracı olan dd için görsel önyüzüdür (frontend). kinddAUR adıyla erişilebilir.
Popsicle kullanarak
Popsicle, PopOS geliştirici ekibi tarafından yapılmış, birden fazla USB cihazına paralel olarak ISO dosyaları yapmaya yarayan bir araçtır. Rust ile yazılmıştır ve arayüzü GTK'dır. popsicleAUR adıyla erişilebilir.
SUSE Studio ImageWriter kullanarak
SUSE Studio ImageWriter, OpenSUSE geliştirici ekibi tarafından yazılmış Qt temelli bir araçtır. imagewriterAUR adıyla ulaşılabilir.
xorriso-dd-target kullanarak
xorriso-dd-target, (libisoburn paketiyle edinilebilir), yanlış bir cihaz üzerine yazma riskini düşürmek amacıyla yazılımış bir kabuk betiğidir (shell script). Aracı en güvenli modda kullanmak için -plug_test
seçeneği (flag) kullanılabilir. sudo ile kök izni alabilen bir sıradan kullanıcı şu komutu kullanabilir:
$ xorriso-dd-target -with_sudo -plug_test -DO_WRITE -image_file archlinux-sürüm-x86_64.iso
Detaylar için xorriso-dd-target(1) sayfasına bakın.
Windows'ta
win32diskimager kullanarak
win32diskimager Windows için görsel arayüzlü USB ISO yazma aracıdır. Aracı açtıktan sonra ISO kalıbını, ve hedef olarak da USB diskinizin harfini seçerek (eğer diskinize harf atanmamışsa başta harf atamanız gerekebilir) kurulum ortamını kolayca cihazınıza yazabilirsiniz.
USBwriter kullanarak
Bu yöntem karışık bazı yönergeler gerektirmeyip Linux'ta bulunan dd
gibi oldukça kolay bir yöntemdir. Arch Linux ISO'sunu indirip yönetici yetkileri ile [USBwriter'ı gerekli ayarları doldurup USB diskinize ISO dosyasını yazdırabilirsiniz.
Rufus kullanarak
Rufus çok amaçlı bir USB ISO yazıcısıdır. Görsel kullanıcı arayüzü sunar. USB diskiniz doğru bir şekilde biçimlendirilmemişse bile kurulum ortamına uygun şekilde biçimlendirip diskinizi hazırlayabilir.
Kısaca Arch Linux ISO'sunu seçin, sonrasında kurulum ortamını oluşturmak istediğiniz USB diski seçin ve BAŞLAT'a tıklayın.
Cygwin kullanarak
Cygwin kurulumunuzun dd
paketini içerdiğinden emin olun.
Kurulum kalıbı dosyasını ev dizinine getirin:
C:\cygwin\home\Arda\
Cygwin'i yönetici olarak çalıştırın (Cygwin'in donanıma erişebilmesi için gereklidir). Kalıbı USB diskinize yazdırmak için şu komutu kullanın:
dd if=archlinux-sürüm-x86_64.iso of=\\.\x: bs=4M
Burada archlinux-sürüm-x86_64.iso
, cygwin
dizininden başlayarak ISO kalıbına giden dizin yolunu ifade eder, ayrıca \\.\x:
şeklinde belirtilen seçenekteki x
yerine de USB diskinize tanımlanmış olan harfi girmeniz gerekmektedir.
Cygwin 6.0'da, doğru disk bölümünü bulmak için şu komut girilebilir:
cat /proc/partitions
bu komutun çıktısından elde edeceğiniz bilgi ile ISO dosyasını diske yazabilirsiniz. Örneğin:
dd if=archlinux-sürüm-x86_64.iso of=/dev/sdb bs=4M
Windows için dd kullanarak
Windows için GPL lisanslı bir dd bulunmaktadır, programa http://www.chrysocome.net/dd adresinden ulaşabilirsiniz. Bu yöntemin Cygwin üzerinden dd kullanmaya kıyasla avantajı, indirme boyutunun çok daha düşük olmasıdır. Yukarıda Cygwin için belirtilmiş yolun aynısını kullanarak yazdırma işlemini gerçekleştirebilirsiniz.
Başlamak için, Windows için dd'nin en son sürümün indirin. İndirmiş olduğunuz arşivi İndirilenler klasöründe veya başka bir yerde çıkarın.
Komut İstemi
programını yönetici olarak çalıştırın ve (cd
komutu ile) dizini İndirilenler klasörüne değiştirin.
Eğer Arch Linux ISO'nuz başka bir yerde bulunuyorsa cd
'ye tam konumu girmeniz gerekebilir. Kolaylık olması için Arch Linux ISO'sunu, dd çalıştırılabiliri ile aynı konuma koyabilirsiniz. Komutun basitçe kullanım şekli şu şekilde görünecektir:
# dd if=archlinux-sürüm-x86_64.iso od=\\.\x: bs=4M
od
parametresini sunmaktadır ve yukarıdaki komutta da kullanılmıştır. Ancak bilinmesinde fayda var ki bu seçenek sadece Windows için dd'ye aittir ve başka dd çeşitlerinde bulunmaz.od
kullanıldığı için seçtiğiniz diskteki tüm bölümler yok edilecektir. Bu yüzden USB diskiniz dışında bir diski seçmediğinizden kesinlikle emin olun.Boşluk olarak vurgulanmış kısımları uygun sürüm ve disk harfleri ile doldurun. Aşağıda belli kısımları doldurulmuş bir örnek verilmiştir:
# dd if=ISOs\archlinux-sürüm-x86_64.iso od=\\.\d: bs=4M
flashnul kullanarak
flashnul bir taşınabilir belleğin (USB bellek, IDE-Flash, SD kart, MMC kart, Memory Stick, SmartMedia kart, XD kart, CompactFlash gibi) işlevselliğini ve bakımını teyit etmek için kullanılabilecek bir araçtır.
Komut istemini açın, flashnul programını -p
bayrağı ile çağırın ve hangi dizinin USB diskinize ait olduğunu saptayın:
C:\>flashnul -p
Avaible physical drives: Avaible logical disks: C:\ D:\ E:\
Hangi cihazın sizin diskiniz olduğu saptadıktan sonra kurulum kalıbını USB diskinize yazabilirsiniz, bunun için diskinze ait dizini ve -L
ile kalıba giden yolu girmeniz gerekecektir:
C:\>flashnul E: -L kalıba\giden\archlinux-sürüm-x86_64.iso
Diskinize kurulum kalıbının verilerini yazmaya emin olduğunuzda, "yes" yazın ve yazma işlemi için biraz bekleyin. Eğer "access denied" yani "erişim reddedildi2 hatası alıyorsanız açık olan tüm "Dosyalarım" yani explorer.exe programını kapatın
Windows 7 veya Vista kullanıyorsanız komut istemini yönetici olarak çalıştırmanız gerekecektir, aksi takdirde flashnul düzgün çalışmayacak ve veriler diskinize tam olarak yazdırılmayacaktır.
macOS'da
macOS için dd kullanarak
Öncelikle USB diskinizi tanımlamanız gerekmektedir. /Applications/Utilities/Terminal
dizinini açın ve aşağıdaki komut ile tüm depolama cihazlarını listeleyin:
$ diskutil list
USB cihazınız /dev/disk2 (external, physical)
gibi bir şekilde gözükecektir. Bu cihazlardan hangisinin sizin cihazınız olduğunu anlamak için ismini ve boyutunu kontrol edebilirsiniz. Seçtiğiniz cihazın içerisindeki tüm veriler silineceği için doğru cihazı seçmiş olduğunuzdan emin olun ve buradan sonraki komutlarda /dev/diskX şeklinde belirtilmiş olan yer tutucularında X'i yani disk numarasını kendinizinki ile değiştirin.
USB diskler macOS'te genellikle cihaza otomatik olarak bağlantısı sağlanır, ve dd
ile blok yazma işlemine başlamadan önce cihazın bağlantısını kesmeniz (fiziksel anlamda çıkarmak değil, yazılımsal anlamda bağlantıyı kesmek) gerekir. Bunun için Terminal'i açın ve şu komutu girin:
$ diskutil unmountDisk /dev/diskX
Şimdi ise ISO kalıbını cihaza kopyalayın. dd
komutu, Linux'takiyle benzer özelliklere sahiptir ancak 'disk' parametresinden önce girilen 'r' harfi "raw" modda transfer gerçekleştirir ve işlemin daha da hızlı olmasını sağlar:
dd
, yani macOS'te bulunan dd
küçük harfli m
son eki kullanır. Bu kullanım şekli, bu makalenin başka bir bölümünde de kullanılan GNU'ya ait olan dd
ile farklılık gösterir.# dd if=path/to/archlinux-sürüm-x86_64.iso of=/dev/rdiskX bs=1m
Komut sessiz bir şekilde çalışacaktır. İlerlemeyi görüntülemek için, Ctrl+t
tuşuna basarak SIGINFO gönderin. Unutmayın ki diskX
burada s1
son ekini içermemelidir yoksa USB cihazınız sadece UEFI modda açılacaktır ve Legacy (eski) modda açılmayacaktır. İşlem tamamlandığında macOS diskin cihaz tarafından okunamadığı hakkında bir uyarıda bulunacaktır. 'Yoksay' seçeneğine tıklayın. Uyarıya aldırmanıza gerek yoktur ve usb cihazınız önyüklenebilir olacaktır.
Android'de
EtchDroid kullanarak
EtchDroid, Android için bir OS (işletim sistemi) kalıbı yazdırıcısıdır. Android 5'ten 8'e kadar kök izni gerekmeden çalışabilmektedir. Hata raporlarına göre Android 9 ve Android 4.4'te her zaman çalışmayabilir.
Arch Linux yükleyicisi oluşturmak için öncelikle ISO kalıbını Android cihazınıza indirin. USB diskinizi cihazınıza bağlayın, eğer gerekiyorsa USB-OTG adaptörü kullanabilirsiniz. EtchDroid'i açın ve "Ham kalıp veya ISO dosyası yaz" seçeneğine tıklayın, Arch ISO dosyasını seçin ve ardından USB diskinizi seçin ve son olarak USB API iznini onaylayın.
Eğer USB-OTG adaptörü kullanıyorsanız cihazınızı düz bir yüzeyde tutmanız tavsiye edilir. Çoğu USB-OTG adaptörü biraz oynaktır ve biraz hareket ettirildiğinde siz farkında olmadan çıkabilir.
Using manual formatting
BIOS and UEFI
In GNU/Linux
This method is more complicated than writing the image directly with dd
, but it does keep the flash drive usable for data storage (that is, the ISO is installed in a specific partition within the already partitioned device without altering other partitions).
/dev/sdXn
. In any of the following commands, adjust X and n according to your system.- If not done yet, create a partition table on
/dev/sdX
. - If not done yet, create a partition on the device. The partition
/dev/sdXn
must be formatted to FAT32. - Mount the FAT32 file system located in the USB flash device and extract the contents of the ISO image to it. For example:
# mount /dev/sdXn /mnt # bsdtar -x -f archlinux-version-x86_64.iso -C /mnt
Booting requires specifying the volume on which the files reside. By default the label ARCH_YYYYMM
(with the appropriate release year and month) is used. Thus, the file system’s label has to be set accordingly. Alternatively, you can change this behaviour by altering the lines ending by archisolabel=ARCH_YYYYMM
in the files:
- BIOS boot:
/mnt/syslinux/archiso_sys-linux.cfg
- UEFI boot:
/mnt/loader/entries/01-archiso-x86_64-linux.conf
,/mnt/loader/entries/02-archiso-x86_64-speech-linux.conf
and/mnt/loader/entries/03-archiso-x86_64-ram-linux.conf
To use an UUID instead, replace those portions of lines with archisodevice=/dev/disk/by-uuid/YOUR-UUID
.
archisolabel
or archisodevice
will prevent booting from the created medium.Syslinux files for BIOS systems are already copied to /mnt/syslinux
. Unmount the FAT file system, install the syslinux and mtools packages and run the following commands to make the partition bootable:
# umount /mnt # syslinux --directory syslinux --install /dev/sdXn # dd bs=440 count=1 conv=notrunc if=/usr/lib/syslinux/bios/mbr.bin of=/dev/sdX
mbr.bin
with gptmbr.bin
if /dev/sdX
has a GUID Partition Table. See Syslinux#Manual install for details.In Windows
- For manual formatting, do not use any Bootable USB Creator utility for creating the UEFI bootable USB. For manual formatting, do not use dd for Windows to dd the ISO to the USB drive either.
- In the below commands, X: is assumed to be the USB flash drive in Windows.
- Windows uses backward slash
\
as path-separator, so the same is used in the below commands. - All commands should be run in Windows command prompt as administrator.
-
>
denotes the Windows command prompt.
- Partition and format the USB drive using Rufus USB partitioner. Select partition scheme option as MBR for BIOS and UEFI and File system as FAT32. Uncheck "Create a bootable disk using ISO image" and "Create extended label and icon files" options.
- Change the Volume Label of the USB flash drive
X:
to match the LABEL mentioned in thearchisolabel=
part in<ISO>\loader\entries\archiso-x86_64.conf
. This step is required for Official ISO (Archiso). This step can be also performed using Rufus, during the prior "partition and format" step. - Extract the ISO (similar to extracting ZIP archive) to the USB flash drive using 7-Zip.
- Download official Syslinux 6.xx binaries (zip file) from https://www.kernel.org/pub/linux/utils/boot/syslinux/ and extract it. The version of Syslinux should be the same version used in the ISO image.
- Run the following command (in Windows cmd prompt, as admin):
> cd bios\ > for /r %Y in (*.c32) do copy "%Y" "X:\syslinux\" /y > copy mbr\*.bin X:\syslinux\ /y
- Install Syslinux to the USB by running (use
win64\syslinux64.exe
for x64 Windows):
> cd bios\ > win32\syslinux.exe -d /syslinux -i -a -m X:
- The above step installs Syslinux's
ldlinux.sys
to the VBR of the USB partition, sets the partition as "active/boot" in the MBR partition table and writes the MBR boot code to the 1st 440-byte boot code region of the USB. - The
-d
switch expects a path with forward slash path-separator like in *unix systems.
BIOS only
In GNU/Linux
Making a USB-ZIP drive
For some old BIOS systems, only booting from USB-ZIP drives is supported. This method allows you to still boot from a USB-HDD drive.
- Download syslinux and mtools from the official repositories.
- Find your usb drive with
lsblk
. - Type
mkdiskimage -4 /dev/sdx 0 64 32
(replace x with the letter of your drive). This will take a while.
From here continue with the manual formatting method. The partition will be /dev/sdx4
due to the way ZIP drives work.
UEFI only
For UEFI-only booting, it is enough to copy the files from the ISO and either change the FAT volume's label or edit boot loader configuration files to set archisolabel
/archisodevice
accordingly.
In GNU/Linux
This method involves simply copies files from the ISO image to a USB flash drive and either adjusts the systemd-boot configuration or the file system's label.
- If not done yet, create a partition table on
/dev/sdX
and a partition (/dev/sdXn
) on the device. - If not done yet, format the partition to FAT32:
# mkfs.fat -F 32 /dev/sdXn
-
Mount the FAT32 file system:
# mount /dev/sdXn /mnt
- Extract the ISO image to the mounted file system:
# bsdtar -x --exclude=syslinux/ -f archlinux-version-x86_64.iso -C /mnt
- Either:
- edit
/mnt/loader/entries/archiso-x86_64-linux.conf
and/mnt/loader/entries/archiso-x86_64-speech-linux.conf
and changearchisolabel=ARCH_YYYYMM
to match your device, e.g. by replacing it witharchisodevice=/dev/disk/by-uuid/YOUR-UUID
, - or unmount the file system and change its LABEL to match
ARCH_YYYYMM
:# fatlabel /dev/sdXn ARCH_YYYYMM
- edit
- Unmount the FAT32 file system.
In Windows
- Partition the USB flash drive and format it to FAT32.
- Right click on
archlinux-version-x86_64.iso
and select Mount. - Navigate to the newly created DVD drive and copy all files and folders except for
syslinux
to the USB flash drive. - When done copying, right click on the DVD drive and select Eject.
- Either:
- edit
X:\loader\entries\archiso-x86_64-linux.conf
andX:\loader\entries\archiso-x86_64-speech-linux.conf
with a text editor and changearchisolabel=ARCH_YYYYMM
to match your device, e.g. by replacing it witharchisolabel=YOUR-LABEL
, - or change the FAT32 volume label to match
ARCH_YYYYMM
.
- edit
- Eject the USB flash drive.
Using a multiboot USB drive
This allows booting multiple ISOs from a single USB device, including the archiso. Updating an existing USB drive to a more recent ISO is simpler than for most other methods. See Multiboot USB drive.
Using ventoy
Ventoy is an open source tool to create bootable USB drive for ISO/WIM/IMG/VHD(x)/EFI files. With ventoy, you do not need to format the disk over and over, you just need to copy the ISO/WIM/IMG/VHD(x)EFI files to the USB drive and boot them directly. You can copy many files at a time and ventoy will give you a boot menu to select them. It is available as ventoy-binAUR.
In Windows
Loading the installation medium from RAM
This method uses Syslinux and a Ramdisk (MEMDISK) to load the entire Arch Linux ISO image into RAM. Since this will be running entirely from system memory, you will need to make sure the system you will be installing this on has an adequate amount. A minimum amount of RAM between 500 MB and 1 GB should suffice for a MEMDISK based, Arch Linux install.
For more information on Arch Linux system requirements as well as those for MEMDISK see the Installation guide and here. For reference, here is the preceding forum thread.
Preparing the USB flash drive
Begin by formatting the USB flash drive as FAT32. Then create the following folders on the newly formatted drive.
-
Boot
Boot/ISOs
Boot/Settings
Copy the needed files to the USB flash drive
Next copy the ISO that you would like to boot to the Boot/ISOs
folder. After that, extract from the following files from the latest release of syslinux from here and copy them into the following folders.
-
./win32/syslinux.exe
to the Desktop or Downloads folder on your system. -
./memdisk/memdisk
to theSettings
folder on your USB flash drive.
Create the configuration file
After copying the needed files, navigate to the USB flash drive, /boot/Settings and create a syslinux.cfg
file.
INITRD
line, be sure to use the name of the ISO file that you copied to your ISOs
folder./Boot/Settings/syslinux.cfg
DEFAULT arch_iso LABEL arch_iso MENU LABEL Arch Setup LINUX memdisk INITRD /Boot/ISOs/archlinux-version-x86_64.iso APPEND iso
For more information see the Syslinux article.
Final steps
Finally, create a *.bat
file where syslinux.exe
is located and run it ("Run as administrator" if you are on Vista or Windows 7):
C:\Documents and Settings\username\Desktop\install.bat
@echo off syslinux.exe -m -a -d /Boot/Settings X:
Inadvisable methods
Using etcher
etcher contains analytics and first-party advertising. See [3], [4] and [5].
Using Universal USB Installer
- The download page contains fake Download buttons that may contain malware.
- Universal USB Installer does not write the ISO as-is which breaks BIOS booting due to the discrepancy in syslinux versions. See [6].
- The Arch Linux installation image's boot loaders expect the ISO contents to reside on volume with the label
ARCH_YYYYXX
. Universal USB Installer does not update the file system label, nor does it correct the boot loader configuration.
Using UNetbootin
- UNetbootin does not write the ISO as-is which breaks BIOS booting due to the discrepancy in syslinux versions.
- The Arch Linux installation image's boot loaders expect the ISO contents to reside on volume with the label
ARCH_YYYYXX
. UNetbootin does not update the file system label, nor does it correct the boot loader configuration.
Troubleshooting
- If you get the
device did not show up after 30 seconds
error due to/dev/disk/by-label/ARCH_YYYYMM
not mounting, try renaming your USB medium toARCH_YYYYMM
so Arch can find it. (e.g. Forarchlinux-2021.02.01-x86_64.iso
, useARCH_202102
). - If you get other errors, try using another USB device. There are case scenarios in which it solved all issues.
- If you get
losetup: /run/archiso/bootmnt/arch/x86_64/airootfs.sfs: failed to set up loop devices: No such file or directory
, try using a USB 2.0 port. (Some USB 3.0 ports through USB hubs do not work.)